Δραστηριότητες

Απολογισμός δράσεων του δικτύου 

τη σχολική χρονιά 2013-14

Σύμφωνα με την 148350/Γ7/24-01-2012 απόφαση του ΥΠΔΒΜΘ, ανανεώθηκε η λειτουργία του Εθνικού Θεματικού Δικτύου, «Άγρια πανίδα σε κίνδυνο», που συντονίζει το ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης, για τα επόμενα τρία σχολικά έτη, 2011-2012, 2012-2013 και 2013-2014.

Συντονιστικός φορέας είναι το ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης με ανανεωμένη συντονιστική επιτροπή.

α) Κατάσταση σχολικών μονάδων που συμμετέχουν

Κατά το σχολικό έτος 2012-2013 ανανέωσαν τη συμμετοχή τους στο δίκτυο  τριάντα τρεις(33) σχολικές μονάδες.

Κατά το τρέχον σχολικό έτος 2013-2014 στο δίκτυο εντάχθηκαν  δύο (2) σχολικές μονάδες.

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

α/α	Σχολική μονάδα	Πρόγραμμα	Αριθμός μαθητών	Αριθμός εκπ/κων
1	6ο Ολοήμερο Ν/Γ Βέροιας	Τα ζώα κινδυνεύουν	16	2
2	5ο Δ. Σχ. Χολαργού	Ζώα στην Ελλάδα που κινδυνεύουν με εξαφάνιση	28	1
3	24ο Δ.Σ. Καβάλας	«Λύκε-Λύκε είσαι εδώ;», Τα απειλούμενα ζώα της περιοχής μας	18	2
4	1ο Ολ. Δ. Σ. Δάφνης	Άγρια ζώα υπό εξαφάνιση	19	3
5	1ο Δ.Σ. Αρτέμιδος	Άγρια πανίδα του Πηλίου σε κίνδυνο	90	2
6	Ειδικό Νηπιαγωγείο Κοζάνης	Η αρκούδα	4	1
7	20ο ΔΣ Λάρισας	Τα φίδια της περιοχής μας	32	2
8	Ν/γείο Λευκοπηγής Κοζάνης	Βιομηχανική κληρονομιά	22	2
9	5ο Ν/Γ Κοζάνης	Η καφέ αρκούδα	12	1
10	10ο Ν/Γ Χαλανδρίου	Τα ζώα του δάσους	25	2
11	14ο ΔΣ Αγίου Δημητρίου	Βάζω φτερά και ουρά μ' αρέσει να πετώ ψηλά	15	1
12	Ν/Γ Ουρανούπολης Χαλ/κης	Μια φορά ήταν ένας λύκος	20	2
13	4ο Δ.Σ. Θήβας	Κατασκευή τεχνητών φωλιών για την προσέλκυση και παρατήρηση ελεύθερων πουλιών στον κήπο του σχολείου μας	19	1
14	Δ.Σ. Δαδιάς Έβρου	Η άγρια πανίδα της Δαδιάς    Αγαπάμε το δάσος	19	2
15	Δ.Σ. Σχηματαρίου	Αειφόρο σχολείο	21	2
16	6ο  Δ.Σ. Κηφισιάς-Πηνελόπη Δέλτα	Ζώα υπό εξαφάνιση στην Ελλάδα	23	4
17	12/Θ Δ.Σ. Αγ. Νικολάου Εύβοιας	Απειλούμενα ζώα της πατρίδας μας	36	3
18	3ο Δ.Σ. Ηρακλείου Αττικής	Βιώσιμη πόλη και άγριοι οργανισμοί υπό εξαφάνιση, μια πολυτροπική προσέγγιση	40	2
19	2ο Δ.Σ. Αγίου Στεφάνου	Ζώα υπό εξαφάνιση	40	2

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

α/α	Σχολική μονάδα	Πρόγραμμα	Αριθμός μαθητών	Αριθμός εκπ/κων
1	Γυμνάσιο Αλιάρτου	Κηφισός κρυμμένος υδάτινος παράδεισος	48	3
2	5ο Γυμνάσιο Βύρωνα	Μελέτη οικοσυστήματος. Καταγραφή προβλημάτων και τρόποι αντιμετώπισης	22	3
3	ΓΕΛ  Διαπολιτισμικής εκπσης Ευόσμου	Φροντίζοντας το ενεργειακό μας μέλλον- Α.Π.Ε.	18	2
4	4ο ΓΕΛ Λαμίας	Το δάσος της Οίτης	35	2
5	1ο Γυμνάσιο Τρικάλων	Ζωή για την αρκούδα σημαίνει ζωή για το δάσος και τον άνθρωπο	50	1
6	Γυμνάσιο Κ. Αχαϊας	Αειφορία για όλους	15	1
7	1ο ΓΕΛ Χαλκίδας	Άνθρωπος - Φύση -Πολιτισμός	40	2
8	Γυμνάσιο Καρύστου	Βιοποικιλότητα και απειλούμενα είδη πανίδας: Η περιοχή της Καρυστίας	30	3
9	3ο ΓΕΛ Σερρών	Τα μονοπάτια του τόπου μας	28	3
10	Γυμνάσιο Κουτσοποδίου	Ζώα υπό εξαφάνιση	10	2
11	28ο Γυμνάσιο Θεσ/κης	Προστασία  θαλάσσιων και χερσαίων θηλαστικών στην Ελλάδα	23	1
12	8ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων	Ηχητική εικαστική προσέγγιση της άγριας πανίδας. Μελέτη, καταγραφή και αναπαραγωγή με αυτοσχέδια μουσικά όργανα	35	2
13	Γυμνάσιο Φαρκαδόνας	Άγρια πανίδα σε κίνδυνο	32	2
14	ΓΕΛ Ερμιόνης Αργολίδας	Η χλωρίδα και η πανίδα του Δήμου Ερμιονίδας. Σπάνια είδη που απειλούνται με εξαφάνιση	25	2
15	Γυμνάσιο Αργαλαστής	Το τσακάλι: η ιστορία ενός επικηρυγμένου	28	3
16	1ο ΓυμνάσιοΝέου Ψυχικού	Εμείς και ο  κόσμος γύρω μας - Απειλούνται ζώα με εξαφάνιση;	26	2

Σύνολο σχολικών μονάδων Π. και Δ. Εκπ/σης: Τριάντα πέντε (35)

Σύνολο μαθητών: Εννιακόσιοι εξήντα  τέσσερις (964)

Σύνολο εκπ/κών:  Εβδομήντα ένας (71)

β) Κατάσταση συνεργαζομένων φορέων (ΚΠΕ, Δ/νσεις Εκπ/σης, Κυβερνητικοί και μη Κυβερνητικοί φορείς, Ο.Τ.Α. κλπ.)

ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΑ ΚΠΕ:

ΚΠΕ Κλειτορίας-Ακράτας, ΚΠΕ Μεσολογγίου- Θέρμου,  ΚΠΕ Μακρινίτσας, ΚΠΕ Καρπενησίου,     ΚΠΕ Δραπετσώνας-Τροιζήνας, ΚΠΕ Αν. Ολύμπου. 

Κυβερνητικοί και μη Κυβερνητικοί φορείς:

Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας, ΤΕΙ Στερεάς

Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας MOm

 ΦΔΕΔ Οίτης, Παρνασσού, Β. Σποράδων.

επιστημονική ομάδα του έργου LIFE11 NAT/GR/1014 “ForOpenForests”

Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης

 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.

δ) Eπιμορφωτικά σεμινάρια- ημερίδες

Στις 8 Μαΐου 2014, στα πλαίσια του Δικτύου πραγματοποιήθηκε από το ΚΠΕ, σε συνεργασία με τους υπευθύνους σχολικών δραστηριοτήτων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης, Περιφερειακής Δνσης Εκπσης Στερεάς Ελλάδας, ημερίδα κοινού ενδιαφέροντος με θέμα: «Τεχνολογικές εφαρμογές σε μελέτες πεδίου για την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφερική ανάπτυξη», στη Στυλίδα και στο χώρο του ΚΠΕ.

Στο εργαστήριο επιμορφώθηκαν συνολικά σαράντα δύο (42) άτομα.

Στις 5 Ιουνίου 2014, πραγματοποιήθηκε από το ΚΠΕ, σε συνεργασία με το Δήμο Στυλίδας, το Λ.Σ.Κ.Ε. και τη ΜΟm, ημερίδα κοινού ενδιαφέροντος με θέμα: « Η μεσογειακή  φώκια monachus monachus στις περιοχέςτου Β. ΕυβοΪκού, του Μαλιακού και του Διαύλου Ωρεών»

Συμμετείχαν συνολικά εξήντα επτά άτομα  (67) άτομα.

ε) Μαθητικές συναντήσεις

Παρακολούθησαν το πρόγραμμα «Άγρια πανίδα σε κίνδυνο» του ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης:

α/α	Ημερομηνία επίσκεψης	Σχολική μονάδα	Αριθμός μαθητών	Αριθμός εκπ/κων
1	3/12/2013	Δ.Σ. Αγ. Νικολάου Εύβ.	32	2
2	17/12/2013	5ο Δ.Σ. Θήβας	33	3
3	25-26/2/2014	Γυμ.-Λ.Τ. Κερασοχωρίου	32	3
4	21/3/2014	4ο Γυμ. Βύρωνα	21	2
5	9/5/2014	4ο Δ.Σ. Θήβας	28	2
6	3/6/2014	17ο Ν/Γ Λαμίας	29	3

Σύνολο σχολικών μονάδων Α΄/θμιας Εκπ/σης: Τέσσερις (4)

Μαθητές Α΄/θμιας Εκπ/σης:  Εκατόν είκοσι δύο (122)

Εκπαιδευτικοί Α΄/θμιας Εκπ/σης:  Δέκα (10)

Σύνολο σχολικών μονάδων Β΄/θμιας Εκπ/σης: Δύο (2) εκ των οποίων το ένα (1) διήμερο.

Μαθητές Β΄/θμιας Εκπ/σης:  Πενήντα τρεις (53) εκ των οποίων οι τριάντα δύο (32) σε διήμερο.

Εκπαιδευτικοί B΄/θμιας Εκπ/σης:  Πέντε (5) εκ των οποίων οι τρεις (3) σε διήμερο.

Σύνολο μαθητών: Εκατόν εβδομήντα πέντε (175)

Σύνολο εκπ/κών:  Δέκα πέντε (15)

Το πρόγραμμα Π.Ε. του ΚΠΕ για την άγρια πανίδα

    «Η απώλεια της βιοποικιλότητας», ή πιο απλά η συνεχώς μειούμενη βιολογική ποικιλότητα του πλανήτης μας είναι πια μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα. Ένα απ’ τα βασικά θέματα αυτού του προβλήματος, είναι αυτό της εξαφάνισης των άγριων ζώων.

Οι διαρκώς αυξανόμενες απειλές για την επιβίωση των ειδών και κυρίως η συσχέτισή τους με τις ανθρώπινες δραστηριότητες καθιστούν απόλυτα  επιτακτική την ανάγκη για τη λήψη μέτρων προστασίας. Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών σαν μέτρο προστασίας αποτελεί μια πρόκληση και για την περιβαλλοντική εκπαίδευση.

      Το Κ.Π.Ε. Στυλίδας-Υπάτης ανταποκρινόμενο σε αυτή την πρόκληση σχεδίασε και υλοποιεί από το σχ. ετ. 2012-13 το πρόγραμμα Π.Ε. «άγρια πανίδα σε κίνδυνο», που πραγματοποιείται στις εγκαταστάσεις του Κέντρου στην Υπάτη, αξιοποιώντας τις δυνατότητες γνωριμίας με την πανίδα της περιοχής που παρέχουν το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Οίτης και η έκθεση των ορνιθόμορφων πουλιών που λειτουργούν στον ευρύτερο χώρο της Ι.Μ. Αγάθωνος.    

        Κατά τη διάρκεια του προγράμματος επιδιώκεται η καλλιέργεια ενός προβληματισμού γύρω  από ένα σημαντικό επιστημονικό και φιλοσοφικό ζήτημα που προκύπτει από τους ρυθμούς εξαφάνισης των ειδών και συνδέεται με ερωτήματα όπως: πως πρέπει να είναι η ζωή του ανθρώπου, ποιες είναι οι ηθικές προτεραιότητες , η φύση του καλού και του κακού,  τα όρια μεταξύ διαφορετικών πλευρών της ηθικής και της τεχνολογίας, η καλή και κακή τεχνολογία, τι δεχόμαστε φιλοσοφικά ως φυσικό και τι ως αφύσικο.

·         Να γνωρίσουν οι μαθητές τα είδη άγριας πανίδας, ιδιαίτερα εκείνα που κινδυνεύουν και τα ενδιαιτήματα στα οποία ζουν.

·         Να κατανοήσουν τις σχέσεις αλληλεξάρτησης που υπάρχουν μεταξύ των ζωντανών οργανισμών.

·         Να κατανοήσουν τη σημασία της παρουσίας κάθε ζωντανού οργανισμού και την ομαλή λειτουργία των οικοσυστημάτων.

·         Να συνδέσουν τους κινδύνους που απειλούν την άγρια πανίδα και τα ενδιαιτήματά της με τις παρεμβάσεις του ανθρώπου, το περιβάλλον και γενικότερα με την ανθρώπινη συμπεριφορά.

·         Να αποκτήσουν βιώματα και εμπειρίες μέσα από την άμεση παρατήρηση και την επαφή με το φυσικό περιβάλλον.

·         Να αναπτύξουν πρωτοβουλίες και να αποκτήσουν δεξιότητες.

·         Να προσεγγίσουν τις μεθόδους και τα μέσα παρατήρησης και παρακολούθησης της άγριας πανίδας.

·         Να διαμορφώσουν αξίες σεβασμού προς το περιβάλλον αλλά και προς το κοινωνικό σύνολο και να αποκτήσουν ευαισθησίες.

·         Να αποκτήσουν την ικανότητα να αναλύουν καταστάσεις, να αναζητούν, να συγκεντρώνουν και να επεξεργάζονται πληροφορίες, να διατυπώνουν προτάσεις.

Απολογισμός δράσεων του δικτύου 

τη σχολική χρονιά 2012-13

Σύμφωνα με την 148350/Γ7/24-01-2012 απόφαση του ΥΠΔΒΜΘ, ανανεώθηκε η λειτουργία του Εθνικού Θεματικού Δικτύου, «Άγρια πανίδα σε κίνδυνο», που συντονίζει το ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης, για τα επόμενα τρία σχολικά έτη, 2011-2012, 2012-2013 και 2013-2014.

Συντονιστικός φορέας είναι το ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης με ανανεωμένη συντονιστική επιτροπή.

Κατά το σχολικό έτος 2011-2012 ανανέωσαν τη συμμετοχή τους στο δίκτυο πέντε (5) σχολικές μονάδες.

Κατά το τρέχον σχολικό έτος 2012-2013 στο δίκτυο εντάχθηκαν  είκοσι οκτώ (28) σχολικές μονάδες.

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

α/α	Σχολική μονάδα	Πρόγραμμα	Αριθμός μαθητών	Αριθμός εκπ/κων
1	6ο Ολοήμερο Ν/Γ Βέροιας	Τα ζώα κινδυνεύουν	16	2
2	5ο Δ. Σχ. Χολαργού	Ζώα στην Ελλάδα που κινδυνεύουν με εξαφάνιση	28	1
3	24ο Δ.Σ. Καβάλας	«Λύκε-Λύκε είσαι εδώ;», Τα απειλούμενα ζώα της περιοχής μας	18	2
4	1ο Ολ. Δ. Σ. Δάφνης	Άγρια ζώα υπό εξαφάνιση	19	3
5	1ο Δ.Σ. Αρτέμιδος	Άγρια πανίδα του Πηλίου σε κίνδυνο	90	2
6	Ειδικό Νηπιαγωγείο Κοζάνης	Η αρκούδα	4	1
7	20ο ΔΣ Λάρισας	Τα φίδια της περιοχής μας	32	2
8	Ν/γείο Λευκοπηγής Κοζάνης	Βιομηχανική κληρονομιά	22	2
9	5ο Ν/Γ Κοζάνης	Η καφέ αρκούδα	12	1
10	10ο Ν/Γ Χαλανδρίου	Τα ζώα του δάσους	25	2
11	14ο ΔΣ Αγίου Δημητρίου	Βάζω φτερά και ουρά μ' αρέσει να πετώ ψηλά	15	1
12	Ν/Γ Ουρανούπολης Χαλ/κης	Μια φορά ήταν ένας λύκος	20	2
13	4ο Δ.Σ. Θήβας	Κατασκευή τεχνητών φωλιών για την προσέλκυση και παρατήρηση ελεύθερων πουλιών στον κήπο του σχολείου μας	19	1
14	Δ.Σ. Δαδιάς Έβρου	Η άγρια πανίδα της Δαδιάς    Αγαπάμε το δάσος	19	2
15	Δ.Σ. Σχηματαρίου	Αειφόρο σχολείο	21	2
16	6ο  Δ.Σ. Κηφισιάς-Πηνελόπη Δέλτα	Ζώα υπό εξαφάνιση στην Ελλάδα	23	4
17	12/Θ Δ.Σ. Αγ. Νικολάου Εύβοιας	Απειλούμενα ζώα της πατρίδας μας	36	3

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

α/α	Σχολική μονάδα	Πρόγραμμα	Αριθμός μαθητών	Αριθμός εκπ/κων
1	Γυμνάσιο Αλιάρτου	Κηφισός κρυμμένος υδάτινος παράδεισος	48	3
2	5ο Γυμνάσιο Βύρωνα	Μελέτη οικοσυστήματος. Καταγραφή προβλημάτων και τρόποι αντιμετώπισης	22	3
3	ΓΕΛ  Διαπολιτισμικής εκπσης Ευόσμου	Φροντίζοντας το ενεργειακό μας μέλλον- Α.Π.Ε.	18	2
4	4ο ΓΕΛ Λαμίας	Το δάσος της Οίτης	35	2
5	1ο Γυμνάσιο Τρικάλων	Ζωή για την αρκούδα σημαίνει ζωή για το δάσος και τον άνθρωπο	50	1
6	Γυμνάσιο Κ. Αχαϊας	Αειφορία για όλους	15	1
7	1ο ΓΕΛ Χαλκίδας	Άνθρωπος - Φύση -Πολιτισμός	40	2
8	Γυμνάσιο Καρύστου	Βιοποικιλότητα και απειλούμενα είδη πανίδας: Η περιοχή της Καρυστίας	30	3
9	3ο ΓΕΛ Σερρών	Τα μονοπάτια του τόπου μας	28	3
10	Γυμνάσιο Κουτσοποδίου	Ζώα υπό εξαφάνιση	10	2
11	28ο Γυμνάσιο Θεσ/κης	Προστασία  θαλάσσιων και χερσαίων θηλαστικών στην Ελλάδα	23	1
12	8ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων	Ηχητική εικαστική προσέγγιση της άγριας πανίδας. Μελέτη, καταγραφή και αναπαραγωγή με αυτοσχέδια μουσικά όργανα	35	2
13	Γυμνάσιο Φαρκαδόνας	Άγρια πανίδα σε κίνδυνο	32	2
14	ΓΕΛ Ερμιόνης Αργολίδας	Η χλωρίδα και η πανίδα του Δήμου Ερμιονίδας. Σπάνια είδη που απειλούνται με εξαφάνιση	25	2
15	Γυμνάσιο Αργαλαστής	Το τσακάλι: η ιστορία ενός επικηρυγμένου	28	3
16	1ο ΓυμνάσιοΝέου Ψυχικού	Εμείς και ο  κόσμος γύρω μας - Απειλούνται ζώα με εξαφάνιση;	26	2

Σύνολο σχολικών μονάδων Π. και Δ. Εκπ/σης: Τριάντα τρία (33)

Σύνολο μαθητών: Οκτακόσια ογδόντα τέσσερα (884)

Σύνολο εκπ/κών:  Εξήντα επτά (67)

Παρακολούθησαν το πρόγραμμα «Άγρια πανίδα σε κίνδυνο» του ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης:

α/α	Ημερομηνία επίσκεψης	Σχολική μονάδα	Αριθμός μαθητών	Αριθμός εκπ/κων
1	17/1/2013	20o Δ.Σ. Λάρισας	32	4
2	28/1/2013	11ο ΔΣ Λαμίας	62	3
3	17/5/2013	14ο Δ.Σ. Αγίου Δημητρίου Αθηνών	15	2
4	14/3/2013	1ο Γυμ. Τρικάλων	36	4
5	15/4/2013	Γυμν. Φαρκαδόνας	29	3
6	25-26/2/2013	1ο Γυμ. Ν. Ψυχικού	21	2

Σύνολο σχολικών μονάδων Α΄/θμιας Εκπ/σης: Τρία (3)

Μαθητές Α΄/θμιας Εκπ/σης:  Εκατόν εννέα (109)

Εκπαιδευτικοί Α΄/θμιας Εκπ/σης:  Εννέα (9)

Σύνολο σχολικών μονάδων Β΄/θμιας Εκπ/σης: Τρία (3) εκ των οποίων το ένα (1) Διήμερο

Μαθητές Β΄/θμιας Εκπ/σης:  Ογδόντα έξι (86) εκ των οποίων οι είκοσι ένας (21) σε διήμερο

Εκπαιδευτικοί Α΄/θμιας Εκπ/σης:  Εννέα (9) εκ των οποίων οι δύο (2) σε διήμερο

Σύνολο μαθητών: Εκατόν ενενήντα πέντε (195)

Σύνολο εκπ/κών:  Δέκα οκτώ (18)

Επιμορφωτικά σεμινάρια

Το χρονικό διάστημα 9-11 Νοεμβρίου 2012 πραγματοποιήθηκε 3ήμερο επιμορφωτικό σεμινάριο με τίτλο: "Άγρια πανίδα σε κίνδυνο"

Στο σεμινάριο επιμορφώθηκαν συνολικά εξήντα τρεις (63) εκπαιδευτικοί και των δύο βαθμίδων.

Στις 7 και 8 Δεκεμβρίου 2012, στα πλαίσια του Δικτύου πραγματοποιήθηκε από το ΚΠΕ Καρπενησίου το εργαστήριο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης "Ανακαλύπτοντας την άγρια ζωή"

Στο εργαστήριο επιμορφώθηκαν συνολικά τριάντα δύο (32) άτομα.

Συναντήσεις εργασίας

Στις 11 Νοεμβρίου 2012, συνάντηση στης συντονιστικής επιτροπής του δικτύου με θέμα:  Απολογισμός-προγραμματισμός και παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού.

.

Παιδαγωγικό Υλικό

Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ συγκέντρωσε ενημερωτικό και εκπαιδευτικό υλικό που κατέγραψε σε CD, το οποίο διενεμήθη στα σχολεία του δικτύου.

Στις 7 και 8 Δεκεμβρίου 2012, στα πλαίσια του Δικτύου "Άγρια πανίδα σε κίνδυνο" που συντονίζει το ΚΠΕ Στυλίδας - Υπάτης, υλοποιήθηκε από το ΚΠΕ Καρπενησίου το εργα-στήριο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης "Ανακαλύπτοντας την άγρια ζωή" με σκοπό να μπορούμε με πρακτικό τρόπο να ανακαλύψουμε την άγρια ζωή στο δασικό περιβάλλον. 

Εισηγητής ήταν ο Δασολόγος – Ερμηνευτής Περιβάλλοντος κ.Χατζηρβασάνης Βασίλης, ο οποίος παράλληλα με τις σπουδές του, έκανε ορειβασία και αναρρίχηση στα περισσότερα βουνά της Ελλάδας και τις Άλπεις. Έμαθε να αναγνωρίζει τα ζώα και τα ίχνη τους προκει-μένου να γράψει γι’ αυτά στο ορειβατικό περιοδικό «Ανάβαση» και σε δύο βιβλία για τα βουνά της Στερεάς και της Πελοποννήσου. Είναι αυτοδίδακτος στην αναγνώριση ιχνών και στο σχέδιο.

Μετά από κάποιες έρευνες πεδίου για το λύκο, την αρκούδα και το αγριόγιδο, εργάστηκε σε διάφορες μελέτες και προγράμματα ως ειδικός στην πανίδα σπονδυλόζωων και την προστασία της φύσης. Σταδιακά, στράφηκε στην ερμηνεία περιβάλλοντος και συμμετείχε, ως συγγραφέας και εικονογράφος, στη δημιουργία πολλών κέντρων ενημέ-ρωσης, καθώς και στην έκδοση βιβλίων, εκπαιδευτικών πακέτων, φυλλαδίων, αφισών, που σχετίζονται με απειλούμενα είδη και φυσικές περιοχές. Μπορείτε να δείτε δουλειά του στο Στροφυλιάς -Κοτυχίου: http://www.tedkaxaias.gr/ciks/, εκπαιδευτική μουσειοσκευή μαυροπετρίτη: http://www.ornithologiki.gr/Life/falcoel/gr/mavropetritis/ env_ed.htm) και σε κεντρικά βιβλιοπωλεία (βιβλίο «Μικρή Μεσόγειος», εκδόσεις Ανεβαίνοντας).

Το απόγευμα της Παρασκευής 7 Δεκεμβρίου έγινε το θεωρητικό μέρος με τρεις εισηγήσεις: Ας ανακαλύψουμε, ας παρατηρήσουμε, ας διαχειριστούμε την άγρια ζωή.

Ας ανακαλύψουμε την άγρια ζωή

Οι περισσότεροι σύγχρονοι άνθρωποι περνάμε τη ζωή μας στους οικισμούς και δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε την άγρια ζωή που υπάρχει γύρω μας. Αν και μπορούμε να δούμε τα ημερόβια πουλιά και κάποια ερπετά, πολύ σπάνια συναντάμε τα νυχτόβια θηλαστικά που μας ακούν από μακριά και μας αποφεύγουν. Μπορούμε, ωστόσο, να αναγνωρίσουμε τα ίχνη που ένα ζώο αφήνει στο πέρασμά του και να διαπιστώσουμε την παρουσία του συγκεκριμένου είδους ή να αναπαρα-στήσουμε κάποιες από τις κινήσεις του.

Αν συναντήσουμε πατημασιές, κοιτάζουμε πόσα δάχτυλα έχει το ζώο (1-άλογο, 2-ελαφο-ειδή-γιδοπρόβατα-αγελάδα, 4-λύκος- σκύλος-αλεπού-γάτα, 5-κουνάβι-ασβός-βίδρα) και εξετάζουμε το ντορό (τη σειρά των πατημασιών και ότι άλλο σημάδι βρίσκεται δίπλα τους).

Αν συναντήσουμε κόπρανα, παρατηρούμε που βρίσκονται (τα σαρκοφάγα ζώα αφήνουν κόπρανα σε στρατηγικά σημεία των μονοπατιών για να σημαδέψουν οσφρητικά την επικράτειά τους) και αν περιέχουν αναγνωρίσιμα ίχνη της τροφής (κόκαλα, σπόρους).

Αν συναντήσουμε υπολείμματα τροφής, παρατηρούμε το είδος της τροφής (φύλλα, σπόροι, έντομα) και τυχόν σημάδια από το ζώο (ίχνη δοντιών, χτυπήματα από ράμφος).

Όταν περπατάμε σε δρόμους, είναι πιθανό να συναντήσουμε κάποια ζώα. Μπορεί να είναι ένα έντομο που διασχίζει το δρόμο ή μια αλεπού που τη χτύπησε αυτοκίνητο. Είναι ευκαιρία να εξετάσουμε το μέγεθος του ζώου και την ανατομία των ποδιών του.

Πολύ σπάνια θα δούμε ένα ζώο από κοντά ή θα το αγγίξουμε. Αν συμβεί αυτό, θα διαπιστώσουμε ότι τα άγρια ζώα δαγκώνουν μόνο και μόνο επειδή μας φοβούνται.

Στο βιωματικό μέρος είχαμε την ευκαιρία να περιπλανηθούμε στη Φύση.

Ας παρατηρήσουμε την άγρια ζωή

Για να παρατηρήσουμε άγρια ζώα, πρέπει να οργανώσουμε προσεκτικά τις κινήσεις μας. Αν και η πιο εύκολη λύση είναι να περπατήσουμε σε ένα λασπωμένο δρόμο ψάχνοντας για πατημασιές, χρειάζεται να επιλέξουμε προσεκτικά την περιοχή που θα ψάξουμε. Κάθε είδος προτιμά ορισμένους τόπους, ενώ ορισμένοι τόποι έχουν πιο πολλά ή πιο εύκολα στην παρατήρηση είδη από άλλους.

Γενικά, οι κοιλάδες είναι πιο πλούσιες από τις βουνοκορφές, τα λιβάδια έχουν πιο φανερά είδη από τα δάση, το πρωί και το βράδυ προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες από το μεσημέρι για συναντήσεις με ζώα. Ένα ζευγάρι κιάλια είναι απαραίτητο, γιατί κανένα ζώο δεν αφήνει να το πλησιάσουμε. Τα κιάλια χαρακτηρίζονται από δύο αριθμούς: ο πρώτος δείχνει τη μεγέθυνση, ο δεύτερος τη διάμετρο των αντικειμενικών φακών σε χιλιοστά (μεγάλοι φακοί κάνουν τα κιάλια πιο φωτεινά, αλλά και πιο βαριά). Διαλέξτε ένα με μεγέθυνση 7 ή 8 και αντικειμενικούς φακούς 30 ή 40. Τα κιάλια 10x50 είναι καλά για ανοιχτούς τόπους, τα κιάλια τσέπης είναι καλά μόνο για βόλτες.

Οι σημειώσεις βοηθούν να θυμηθούμε όσα είδαμε, αλλά και να γίνουμε πιο μεθοδικοί στην έρευνα. Σημειώνουμε με κείμενο ή και σχέδια. Οι φωτογραφίες βοηθούν στην αναγνώριση εκ των υστέρων, ιδιαίτερα αν είναι τραβηγμένες από κοντά (σε λειτουργία μακρο) και έχουν κλίμακα (δάχτυλα, κέρμα). Τα βιβλία είναι αναντικατάστατα: διαβάζοντας, μαθαίνουμε τι να κοιτάξουμε και αναγνωρίζουμε τι είναι αυτό που είδαμε.Στο ύπαιθρο, φοράμε ρούχα που δε μας στενεύουν και δεν κάνουν θόρυβο. Κινούμαστε όσο μπορούμε αντίθετα στον άνεμο. Κρυφοκοιτάζουμε πίσω από γωνίες και στροφές.

Ξεπροβάλλουμε μπροστά από δέντρα ή βράχους, όχι μπροστά στον ουρανό. Αν προχωράμε αργά και σιωπηλά, έχουμε ελπίδες να δούμε το ζώο πριν μας ακούσει και εξαφανιστεί.

Περπατώντας στη Φύση, είχαμε την ευκαιρία επίσης να συζητήσουμε για το θέμα:

Ας διαχειριστούμε την άγρια ζωή

Γιατί να τη διαχειριστούμε; Μα, επειδή, ζούμε από τη φύση και έχουμε κάθε συμφέρον να λειτουργεί καλά. Επιπλέον, εμείς διαταράζουμε τις οικολογικές λειτουργίες με τις δραστηριότητές μας. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, απειλούμε το περιβάλλον, όχι επειδή κυνηγάμε, αλλά επειδή διαταράζουμε και διασπούμε τους οικότοπους σε μεγάλη κλίμακα.

Θα ήταν πιο σωστό να διαχειριζόμαστε το φυσικό περιβάλλον στην κλίμακα του τοπίου. Αντί γι’ αυτό, προσπαθούμε να προστατέψουμε ή να διαχειριστούμε ένα είδος άγριου ζώου. Για να έχουμε αποτέλεσμα, θα πρέπει να διατηρήσουμε τους οικότοπους που χρειάζεται το συγκεκριμένο είδος, σε έκταση  που να περιέχει έναν ελάχιστο πληθυσμό 500 ατόμων. Για ένα ξυλοφάγο σκαθάρι, είναι αρκετό να διατηρήσουμε τα νεκρά δέντρα σε ένα δάσος. Για το αγριόγιδο, θα πρέπει να προστατέψουμε τους γκρεμούς και να ελέγξουμε το λαθροκυνήγι (μεγάλο πρόβλημα για το είδος στη χώρα μας). Για  το λύκο, θα χρειαστεί να βρούμε λύση στο πρόβλημα των συγκρούσεων με τους κτηνοτρόφους. Βέβαια, προστατεύοντας το λύκο σε έκταση χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, προστατεύουμε εν μέρει και πολλά άλλα είδη.

Στη χώρα μας υπάρχουν πολλές φυσικές περιοχές που προστατεύονται, αλλά και πολλά προβλήματα που σχετίζονται με αυτές. Οι Εθνικοί Δρυμοί έχουν επιλεγεί για τα ωραία τοπία, όχι για την καίρια θέση στα φυσικά οικοσυστήματα. Τα καταφύγια άγριας ζωής έχουν επιλεγεί στο παρελθόν για συγκεκριμένα είδη θηραμάτων. Η νομοθεσία είναι περίπλοκη και  δύσκολα εφαρμόζεται. Οι φορείς διαχείρισης δεν αποφασίζουν για τη διαχείριση. Το κυνήγι και η εκτός σχεδίου δόμηση δεν ελέγχονται όπως θα έπρεπε. Επειδή πολλά είδη είναι διασκορπισμένα σε πολλές φυσικές  περιοχές, είναι απαραίτητο να εξασφαλίσουμε ότι άτομα μπορούν να ταξιδέψουν από μια περιοχή στην άλλη. Τα άτομα αυτά δίνουν ζωή στους τοπικούς πληθυσμούς, που αλλιώς

κινδυνεύουν να εξαφανιστούν ο ένας μετά τον άλλον από επιδημίες ή από γενετική υποβάθμιση. Θα πρέπει, επομένως, να διατηρήσουμε διάδρομους επικοινωνίας (όπως, ρεματιές ή σειρές από δασάκια σε αγροτικές περιοχές) στις περιοχές που βρίσκονται ανάμεσα σε σημαντικές φυσικές περιοχές. Εννοείται   ότι, πριν σχεδιάσουμε ένα διάδρομο επικοινωνίας, πρέπει να  έχουμε σκεφτεί ποια είδη ζώων πρόκειται να τον χρησιμοποιήσουν.

Φυσικά, όλα τα παραπάνω δε γίνεται να εφαρμοστούν χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του κοινού, ιδιαίτερα των κατοίκων κάθε περιοχής. Αυτό δείχνει πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση.

Απολογισμός δράσεων του δικτύου 

τη σχολική χρονιά 2011-12

          Σύμφωνα με την 148350/Γ7/24-01-2012 απόφαση του ΥΠΔΒΜΘ, ανανεώθηκε η λειτουργία του Εθνικού Θεματικού Δικτύου, «Άγρια πανίδα σε κίνδυνο», που συντονίζει το ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης, για τα επόμενα τρία σχολικά έτη, 2011-2012, 2012-2013 και 2013-2014.

Συντονιστικός φορέας είναι το ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης με ανανεωμένη συντονιστική επιτροπή.

Κατά το σχολικό έτος 2011-2012 ανανέωσαν τη συμμετοχή τους στο δίκτυο οι παρακάτω σχολικές μονάδες.

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

α/α	Σχολική μονάδα	Πρόγραμμα	Αρ. μαθητών	Αρ. εκπ.
1	6ο Ολοήμερο Ν/Γ Βέροιας	Τα ζώα κινδυνεύουν	16	2

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

α/α	Σχολική μονάδα	Πρόγραμμα	Αρ. μαθητών	Αρ. εκπ.
1	Γυμνάσιο Αλιάρτου	Κηφισός κρυμμένος υδάτινος παράδεισος	48	3
2	5ο Γυμνάσιο Βύρωνα	Μελέτη οικοσυστήματος. Καταγραφή προβλημάτων και τρόποι αντιμετώπισης	22	3
3	ΓΕΛ  Διαπολιτισμικής εκπσης Ευόσμου	Φροντίζοντας το ενεργειακό μας μέλλον- Α.Π.Ε.	18	2
4	4ο ΓΕΛ Λαμίας	Το δάσος της Οίτης	35	2

Σύνολο σχολικών μονάδων Π. και Δ. Εκπ/σης: Πέντε (5)

Σύνολο μαθητών: Εκατόν τριάντα εννέα (139)

Σύνολο εκπκών:  Δώδεκα (12)

Παρακολούθησαν τα προγράμματα του ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης:

1. 4^ο ΓΕΛ Λαμίας, «Δασικό οικοσύστημα της Οίτης», με 36 μαθητές και τρεις (3) εκπαιδευτικούς.
2. Γυμνάσιο Αλιάρτου, «Του ποταμού το πρόσωπο», με 47 μαθητές και τέσσερις (4) εκπαιδευτικούς.

Συμμετοχές:

Συμμετοχή με εισήγηση του προέδρου του δικτύου, Συλεούνη Στυλιανού, στο σεμινάριο του ΚΠΕ Καρπενησίου, «Άγρια πανίδα σε κίνδυνο», που πραγματοποιήθηκε στο Καρπενήσι στις 9-10/3/2012.

Πραγματοποίηση ημερίδας για τους φοιτητές του πανεπιστημίου Θεσσαλίας, για τις προστατευόμενες περιοχές της Οίτης και του Σπερχειού, στις 15/5/2012 στην Υπάτη.

Πραγματοποίηση Ενημερωτικής- Βιωματικής Ημερίδας Π.Ε., με θέμα: «Περιήγηση στους βιότοπους απειλούμενων ειδών της Οίτης, με φοιτητές του πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του υπεύθυνου καθηγητή  Δρ. Γ. Καρέτσου, στις 16/5/2012

Οικονομικός απολογισμός: Δεν πραγματοποιήθηκαν δαπάνες για τις δράσεις του δικτύου κατά τη σχολική χρονιά 2011-2012